Στις πορνογραφικές ταινίες, τα παπούτσια των πρωταγωνιστριών είναι πάντα καθαρά και άφθαρτα. Ψηλοτάκουνες γόβες το συνηθέστερο ή αθλητικά για τους ρέκτες των σχολικών αναμνήσεων δεν είναι απλώς καινούργια, είναι αφόρετα, όπως φαίνεται κάθε φορά που η ηθοποιός σηκώνει για οποιονδήποτε λόγο το πόδι της και διακρίνεται η σόλα χωρίς τις εκδορές και την γκρίζα πατίνα της τριβής με το έδαφος. Παρεμπιπτόντως, τα παπούτσια είναι ένα αλάνθαστο κριτήριο για να διακρίνει κανείς την πραγματικά ερασιτεχνική πορνογραφία από εκείνη που υιοθετεί απλώς το είδος. Όσο εσκεμμένα κακή κι αν είναι η λήψη, όσο κι αν απέχουν οι πρωταγωνίστριες από το πρότυπο του πορνογραφικού κάλους, εάν τα παπούτσια είναι εμφανή και άσπιλα, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η ταινία είναι (ή θέλει να είναι) επαγγελματική. Να προσέχετε λοιπόν πάντα τα παπούτσια. Άλλες φορές μένουν στα πόδια καθόλη τη διάρκεια του επεισοδίου, ακόμη κι αν όλα τα άλλα ρούχα έχουν βγει, άλλες φορές εξαφανίζονται ταχυδακτυλουργικά, ενώ η προσοχή μας είναι δικαιολογημένα στραμμένη αλλού. Τα καινούργια παπούτσια στην πορνογραφία δεν αποτελούν, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις, το κέντρο της δράσης, επιτελούν όμως μια τριπλή λειτουργία.
Προσφέρονται καταρχάς, σε όποιον τα χρειάζεται, ως punctum, ως εκείνο το στοιχείο δηλαδή που, όπως λέει ο Ρολάν Μπαρτ, θεμελιώνει μια προσωπική, συχνά επώδυνη, σχέση του θεατή με την εικόνα· με άλλα λόγια, προσφέρονται για τους ενδεχόμενους φετιχιστές ως ένα αφόρετο, άρα αμόλυντο, αντικείμενο απόλαυσης.
Βοηθούν, δευτερευόντως, στην απαραίτητη ταλάντευση κάθε πορνογραφίας ανάμεσα στην πραγματικότητα και τον ρεαλισμό. Μια πορνογραφική ταινία έχει δύο οντολογικά επίπεδα. Αφενός ένα επίπεδο ρεαλισμού: είναι δηλαδή μια ταινία όπως όλες, μια δισδιάστατη κατασκευή, με ηθοποιούς, τεχνικούς, ειδολογικά μοτίβα κλπ που καταγράφει έναν ακραίο ρεαλισμό. Ο ρεαλισμός δεν είναι πραγματικότητα, είναι ένας τρόπος αναπαράστασης. Η πορνογραφία όμως είναι ένα από ελάχιστα εκείνα είδη που διαθέτει εγγεγραμμένη πραγματικότητα, τόσο για τους ηθοποιούς, οι οποίοι δεν υποκρίνονται ότι συμμετέχουν σε μια δράση, αλλά επιτελούν τη δράση αυτή, όσο και για τους θεατές οι οποίοι δεν αποκομίζουν την απόλαυση μόνον από την ταύτισή τους με τους συμμετέχοντες στην ερωτική πράξη, αλλά και από τη δική τους πρωτογενή ερωτική πράξη, δηλαδή την ηδονοβλεψία. Μια πορνογραφική ταινία είναι αναγκασμένη να κινείται διαρκώς ανάμεσα σε αυτά τα δύο επίπεδα: εάν καθηλωθεί στον ρεαλισμό θα παύσει να είναι σεξουαλικά ερεθιστική, εάν καθηλωθεί στην πραγματικότητα θα γίνει απλώς ντοκιμαντέρ. Τα καινούργια παπούτσια – όπως και η υποτυπώδης πλοκή, ο νεκρός χρόνος κλπ– είναι στοιχεία αναληθοφάνειας που κάνουν τον ρεαλισμό πιο πιστευτό και την πραγματικότητα λιγότερο αφόρητη.
Τέλος, και ίσως σημαντικότερο, τα άφθαρτα παπούτσια υπονοούν πως τα πάντα ξεκινούν εδώ και δεν υπάρχει προηγούμενος χρόνος, όλοι ξεπήδησαν από ένα κουτί για την εκδραμάτιση της επιθυμίας και της απόλαυσής μας. Με την αρχή του κάθε επεισοδίου, ανοίγεται μπροστά μας ένας παραδείσιος, αγνός, κόσμος. Όσα θα επακολουθήσουν, σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, μπορούν να επαναλαμβάνονται στο διηνεκές, κάθε φορά αποκαθαρμένα, σε μια αιώνια επιστροφή που έχει πάντα ως στόχο της την κορύφωση.
Αυτήν την τριπλή δομή –αμόλυντο φετίχ, ταλάντευση ανάμεσα στον ρεαλισμό και την πραγματικότητα, επανεκκίνηση του κόσμου– δεν την συναντούμε μόνον στην πορνογραφία αλλά και σε άλλα συστήματα αναπάραστασης, φερ’ειπείν στην πολιτική. Αναλογιστείτε για παράδειγμα την αποδοχή της πρωθυπουργίας Παπαδήμου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενώ ήταν από τους πρωτεργάτες της χάλκευσης των δημοσιονομικών στοιχείων, της υποτιθέμενης πλαστογραφίας αυτής που έβαλε την Ελλάδα ως τάχα μη όφειλε στην ΟΝΕ, η επιλογή Παπαδήμου χαιρετίστηκε ως συνετή και ελπιδοφόρα. Στην πραγματικότητα, η αντίφαση είναι μόνο φαινομενική. Εκείνο που αποδεικνύει η θετική αποδοχή Παπαδήμου είναι πως το πρόβλημα δεν ήταν η χάλκευση των στοιχείων – στην οποία εξάλλου οι πάντες καταφεύγουν – αλλά μια συγκριμένη, πολιτική, από την απογραφή Αλογοσκούφη έως τις παλινωδίες των μεταγενέστερων κυβερνήσεων που δεν γνώριζε σε ποιο αναπαραστατικό σύστημα έπρεπε να εγγράψει τις επιδόσεις της. Η πρωθυπουργία Παπαδήμου διασφαλίζει πως το αναπαραστατικό σύστημα θα γίνεται εφεξής σεβαστό. Ξέρει, σε απλά ελληνικά, για ποιο παιχνίδι πρόκειται. Όπως τα παπούτσια στις πορνογραφικές ταινίες, ο Λουκάς Παπαδήμος, αμόλυντο φετίχ που δεν κινδυνεύει να εκτραπεί ούτε στο ρεαλισμό της πολιτικής ούτε στην πραγματικότητα της οικονομίας, υπόσχεται κυρίως τη δυνατότητα εξαγνισμού, ένα καινούργιο ξεκίνημα που σχεδόν σε πραγματικό χρόνο μπορεί να καταφέρει την αιώνια επιστροφή στις αγορές, με πορνογραφικούς όρους δηλαδή στην κορύφωση του επεισοδίου.
–
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη στήλη “Μεσαιωνικά”, η οποία θα περιλαμβάνεται στο εξής κάθε μήνα στο περιοδικό UNFOLLOW . Το τεύχος #1 του UNFOLLOW θα το βρείτε στα περίπτερα ως τις 13 Ιανουαρίου. Το τεύχος #2 θα κυκλοφορήσει στις 18 Ιανουαρίου.
1977-12 Merged pages
ecember 1977 – Selected pages
Playmen December 1980
1979-02 Merged pages
1979-01 Merged pages
December 1985 – Selected pages
